English 
Vietnamese 
Họa sĩ thiên nhiên đã dụng công, dụng tâm pha chế những gam màukỳ diệu để tạo nên bức tranh sống động. Bức tranh có những mảng vàng của ánh nắng mặt trời, của tre, trúc, của cỏ khô hòa với màu xanh biếc của nền trời, màu xanh ánh lên long lanh của dòng suối quanh co chạy dưới chân đồi.
 |
Vòng qua cung trời Tây Bắc, ta đi ngắm hoa ban.. |
Điểm xuyết trong bức tranh đó là màu trắng của hoa ban. Đâu đâu ta cũng nhìn thấy màu hoa ấy, dọc ngang, trên dưới đều là hoa ban, ban trên đỉnh núi, trên lưng chừng đồi, trên vách đá…
 |
Vẻ đẹp hoa ban Tây Bắc |
Tới gần, những nụ ban thon thon như bàn tay người con gái miền sơn cước, khi nở hoa ban lại xòe rộng như cánh bướm với nhụy hoa xinh xinh, tim tím… Hoa ban Tây Bắc nở rộ vào dịp tháng 3.
 |
Hoa ban nở rộ vào tháng 3 |
Khoảng thời gian này ai yêu thiên nhiên thường chuẩn bị cho mình chuyến hành trình mùa xuân lên Tây Bắc đầy thú vị. Đến phía Tây tổ quốc, mỗi người không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp thanh khiết của những loài hoa nơi núi rừng sơn cước mà được tận hưởng không gian trong lành, tươi mới của mùa xuân và ghi lại khoảnh khắc ấn tượng trong cuộc đời. Đó sẽ là những kỷ niệm đẹp trong mỗi cuộc đời của con người…
 |
Vẻ đẹp thanh khiết của hoa ban khiến nhiều lữ khách đắm đuối |
Sau những ngày tháng chống chọi với giá lạnh, khi những cơn mưa xuân lất phất đánh thức cả rừng hoa ban sau một giấc ngủ dài. Cây ban như loại cây sim sống bền bỉ. Trên đồi cằn cỗi, cỏ tranh khô héo, nhưng cây ban vẫn xanh tươi. Hoa ban năm cánh trắng, phơn phớt hồng tím. Lá ban hình móng bò, người Thái bảo hình “đôi trái tim ghép lại”.
 |
Hoa ban xòe cánh hoa trắng cả núi rừng.. |
Nhụy ban rất ngọt, các loài ong rất ưa thích. Còn cánh hoa ban vừa ngọt, vừa bùi, người Thái thường lấy về đồ chín trộn với giấm, vừng thành một món nộm, ăn rất lạ miệng. Quả ban giống như quả bồ kết, hạt già đồ chín ăn ngon như hạt đậu.
Người Thái yêu hoa ban như một phần tất yếu của cuộc sống nên ngày Tết trên bàn thờ luôn có cành hoa ban, dâng cúng, tỏ lòng thành kính với tổ tiên. Với tuổi trẻ, hoa ban là ước mơ trẻ mãi không già, nhiều nghị lực và tình yêu bền vững.
 |
Hoa ban là ước mơ về tuổi trẻ không già… |
Tự xưa tới nay, hoa Ban đã rất tự nhiên đi vào đời sống văn hoá – tâm linh của nhân dân Tây Bắc, nhất là bà con thuộc nhóm ngôn ngữ Tày – Thái. Với đồng bào Thái, có lẽ không ai là không trải qua tuổi thanh xuân nồng cháy, với những trò chơi thú vị hái hoa Ban và hát giao duyên. Trong ký ức của người đi xa, cùng với nỗi nhớ mường nhớ bản, nhớ người yêu, còn có nỗi nhớ da diết hoa Ban vào mỗi độ xuân về.
 |
Vẻ đẹp Tây Bắc… |
Sự tích của loài hoa tinh khiết của xứ Tây Bắc cũng khiến chúng ta nghe mãi không thôi. Ngày xửa ngày xua, nàng Ban và chàng Khum thông minh yêu nhau. Cách nhà nàng Ban một dãy núi nhưng đêm đêm chàng vẫn vượt qua mấy đoạn đường rừng, lội qua mấy suối tìm đến nhà nàng để tỏ tình đôi lứa và hẹn nhau ngày cưới. Nhưng, thật éo le, bố mẹ nàng không chấp thuận cho nàng lấy chàng trai nghèo khổ. Giãi bày mãi mà cha mẹ không chấp nhận, vào một buổi sớm mùa xuân, nàng bỏ nhà ra đi.
 |
Hoa ban gắn với chuyện tình nàng Ban và chàng Khum |
Nàng Ban đi mãi, đi mãi hết đồi này núi kia, hết ngày này đến ngày khác mà vẫn không tìm được chàng. Chỉ tới khi nàng gục xuống và hóa thân vào đất. Nơi cô gái trẻ nằm xuống đã mọc lên muôn ngàn cây hoa cứ đến mùa xuân là bừng nở ra vô vàn cánh hoa trong trắng nõn nà ngan ngát hương thơm như gương mặt, như búp tay, như thân thể của nàng…
Chàng Khun khi đến nơi hò hẹn ở nhà nàng nhưng không thấy nàng đâu, chỉ thấy chiếc khăn Piêu để lại. Linh tính biết nàng Ban có chuyện, chàng chạy đi tìm. Chạy hết đồi nọ, núi kia, đi mãi mỏi chân, gọi mãi đến khản cổ mà không thấy tiếng nàng đáp lại. Chàng gọi mãi cho đến khi kiệt sức và biến thành con chim Lộc Khum. Từ đấy mỗi khi mùa xuân về hoa ban bung nở trắng rừng, chim Lộc Khum lại hót, chim hót gọi nàng suốt một mùa hoa.
 |
Tây Bắc ngoài hoa ban còn có những loài hoa khác.. |
Còn người Thái thì kể lại rằng, để tỏ lòng thương tiếc Chương Han – người anh hùng dân tộc dám chống lại các thế lực đàn áp, độc ác – nhân dân buộc những mảnh khăn tăng lên các cành cây.
Thời gian như có phép nhiệm màu đã hoá những mảnh khăn tang thành những đoá hoa Ban trắng trong, tinh khiết. Hoa hoa ban vẫn mãi là biểu tượng kiêu hãnh trong kho tàng văn học dân gian các dân tộc thiểu số Tây Bắc bởi đó là biểu trưng cho sự thuần khiết, trong trắng của người phụ nữ, cũng là biểu tượng cho cuộc sống hạnh phúc, tình yêu và cả sự no ấm, tấm lòng hiếu thảo của con cái với cha mẹ, sự tôn kính các vị thần linh…
 |
Đến Tây Bắc, đến với hoa ban, bạn sẽ có những khoảnh khắc tuyệt vời |
Tháng ba mùa hoa ban nở cả đất trời Tây Bắc bỗng sáng bừng, rạng rỡ. Muốn một lần ngắm ban thì hãy đến với núi rừng Tây Bắc, đến với lễ hội Hoa ban, cùng thưởng thức những hương vị thanh mát, ngọt ngào của những đóa hoa, tìm một dáng váy thướt tha gùi ban trên núi, để rồi đắm mình vào thiên nhiên, bạn sẽ có những khoảnh khắc tuyệt vời…
